O tematykę działań leśników w zakresie ochrony przyrody postanowiliśmy zapytać jednego z naszych najbardziej doświadczonych leśniczych, Pana mgr inż. Roberta Jelonkiewicza, Leśniczego Leśnictwa Augustów. Jak wszyscy nasi pracownicy terenowi, Robert Jelonkiewicz jest nie tylko leśnikiem, lecz przede wszystkim przyrodnikiem i ekologiem, a wg środowiskowej opinii w całym przebiegu swojej pracy zawodowej przyrodnicze i ekologiczne funkcje lasu traktuje priorytetowo. Ponadto hobbystycznie zajmuje się od lat fotografią przyrodniczą (z licznymi sukcesami):

1. Panie Robercie, poproszę o kilka słów na temat przebiegu Pańskiej pracy zawodowej.

Pracę rozpocząłem w Nadleśnictwie Kozienice w 1982 r. jako robotnik leśny, następnie przechodziłem poszczególne szczeble kariery zawodowej: byłem gajowym, podleśniczym, leśniczym Lasów Niepaństwowych, a obecnie jestem leśniczym Leśnictwa Augustów.

2. Jakie są praktyczne czynności i działania, które realizuje Pan na terenie swojego Leśnictwa z zakresu ochrony przyrody w trakcie roku gospodarczego?

Ochrona przyrody zawsze była i jest oczkiem w mojej głowie. W każdym roku staram się w jak największym stopniu zwiększyć potencjał bytowania ptaków, nietoperzy oraz drobnych ssaków poprzez pozostawianie drzew dziuplastych, leżaniny gałęziowej oraz wywieszanie budek dla ptaków i schronów dla nietoperzy.

3. W jaki sposób spełnia Pan wymogi ochrony przyrody w trakcie realizacji różnych czynności gospodarczych?

Wszystkie powierzchnie, które są przeznaczone do prac związanych z pozyskaniem drewna czy prac hodowlanych są wielokrotnie poddawane lustracji terenowej. Na etapie pierwszej lustracji terenowej pozostawiane są malownicze fragmenty drzewostanu, drzewa dziuplaste, znacznych rozmiarów oraz o ciekawym pokroju pnia ( krzywe, zdeformowane, splecione, ciekawe pod względem genetycznym itp.). Natomiast przed rozpoczęciem prac na powierzchni następuje ostateczna lustracja, która umożliwia dodatkowo zlokalizowanie gniazd ptaków. Wtedy zwiększamy otulinę wokół gniazda bądź dziupli i w tym fragmencie lasu nie wykonujemy żadnych prac. W przypadku stwierdzenia rzadkich gatunków chronionych w danym oddziale nie są wykonywane żadne prace w pobliżu stanowiska gatunku.

4. Z jakimi formami ochrony przyrody ma Pan do czynienia na terenie L-ctwa Augustów?

Na terenie mojego leśnictwa występuje kilka form ochrony przyrody. Podstawowym obszarem ochrony przyrody jest Rezerwat Zagożdżon utworzony w 1962r (najstarszy rezerwat Puszczy Kozienickiej). Innymi elementami ochrony są: użytki ekologiczne (bagna, zaniżenia terenu lub okresowe zbiorniki wody), drzewostany wyłączone z użytkowania decyzją Nadleśniczego (fragmenty starych drzew, drzewostany przy ciekach wodnych), pomniki przyrody (stare drzewa dużych rozmiarów i płaty roślinności chronionej).

5. Jakie są najciekawsze organizmy chronione, które występują na terenie Pańskiego Leśnictwa?

Z ciekawych gatunków organizmów występujących w leśnictwie Augustów jest bocian czarny, który bytuje na moim terenie od kilkudziesięciu lat. Ostatnio często spotykam wilki, które na dobre zadomowiły się w kilku oddziałach  mojego leśnictwa.

6. Wiadomym jest, że w ramach ochrony bioróżnorodności wszystkie organizmy zasługują na ochronę…, czy jednak ma Pan w tym względzie jakieś preferencje, jakiegoś własnego „konika”?

Moim ulubionym gatunkiem do którego czuję sentyment to bocian czarny. Tajemniczy, cichy ptak gniazdujący w podmokłych, trudno dostępnych terenach. W moim leśnictwie czuje się tu bardzo dobrze co widać po udanych lęgach. Ale nie tylko bocian jeśli chodzi o ptaki… zawsze dbałem na swoim terenie o ochronę stanowiska jarząbka, sów i wielu innych gat. Swoje wysiłki kieruję również w ochronę nietoperzy i popielic.

7. Jak pan skomentuje obecne działania LP zmierzające do wzmocnienia ochrony lasów cennych przyrodniczo i wyłączenia ich z zakresu działań gospodarki leśnej?

Obecne działania Lasów Państwowych zmierzają do wzmocnienia i ochrony fragmentów lasów cennych przyrodniczo. Moim zdaniem  idą w dobrym kierunku. Zawsze byłem zwolennikiem ochrony bioróżnorodności. Dzięki temu w moim leśnictwie znajduje się duża ilość pozostawionych drzew o ciekawym pokroju, znacznych rozmiarów, dziuplastych, płatów roślin chronionych czy elementów historycznych. Wydaję mi się jednak ,że nawet w takim działaniu należy zachować właściwy balans i umiar. Trzeba mieć tutaj na uwadze fakt, że bardzo stare, zamierające lasy nie zapewnią spełniania wszystkich funkcji ekologicznych drzewostanów, np.: funkcji pełnienia „zielonych płuc” planety – zamiast pochłaniać CO2 stają się jego emiterami. Dlatego oprócz starodrzewi potrzebujemy również upraw leśnych, młodników czy drzewostanów w pozostałych fazach rozwojowych, tak by służyły one w przyszłości naszym dzieciom i wnukom. Takie zadania również realizuję w swojej pracy poprzez procesy wymiany pokoleniowej, przebudów i odnawiania drzewostanów.

Dziękujemy bardzo.

Fotografie pochodzą z prywatnych zbiorów Pana Roberta.